form-storm-norm-perform
“De zomervakantie zit er weer op. Ik heb genoten van uitstekend topvolleybal. De mannen misten op een haar na de eindronde van de World League. De vrouwen bereidden zich voor op de Grand Prix en het Europees kampioenschap. Het mooiste moment was natuurlijk de wereldtitel van de beachvolleyballers.

Ik zelf heb de zomer doorgebracht met bezoekjes aan de World League wedstrijden van de mannen en de live streams bekeken van de uitwedstrijden. Mijn kinderen kunnen zich een wereld zonder internet al niet meer voorstellen, maar ik kan me nog herinneren dat je alle media afstruinde naar de laatste uitslagen. Nu abonneer je je op Twitter en je krijgt de uitslagen al door voordat het laatste punt is gemaakt, bij wijze van spreken. Tevens de tijd genomen om het uitstekende boek van Toon Gerbrands, “De kunst van het coachen” eens door te nemen. Vijfentwintig jaar volleybalervaring gebundeld in een uitermate goed leesbaar boek met veel anekdotes en nuttige tips voor elke coach of je nu topvolleybal coacht of beginners. Jammer dat er zo weinig volleybalboeken zijn van dit kaliber. Vergeleken met Arie Selinger’s “Power volleybal” die de mathematische benadering van de sport hanteert – overigens ook een must voor elke coach -, gaat Gerbrands meer in op cultuur, strategie en tactiek.

Gerbrands schrijft onder andere over de fases van teamvorming. Mijn vereniging heeft vorig jaar in de coachesbijeenkomst al veel aandacht heeft besteed aan dit thema. De nieuwe teamsamenstellingen zijn bekend en in alle teams zitten wel nieuwe spe(e)l(st)ers. Daardoor moeten de rollen in het team weer tegen het licht gehouden worden. Wie is aanvoerder? Wie is de feitelijke leider? Wie wordt aangespeeld als er echt gescoord moet worden? Hoe spreken we elkaar aan in het veld? Mag je boos worden op je medespelers of niet? Geheid dat de eerste conflicten gaan ontstaan over de manier waarop spelers elkaar corrigeren. Pas als er duidelijkheid is over de rolverdeling kunnen de normen bepaald worden. En daarna is de stap naar presteren in het veld een eenvoudige, hoewel de coach of de aanvoerder zal moeten bewaken dat de normen blijven nageleefd.

Elk jaar maakt het team deze stappen door. Forming, storming, norming, performing and adjourning. Deze laatste fase is het afscheid nemen van het bestaande team aan het eind van het seizoen. Nieuwe spe(e)l(st)ers zijn dus een kans voor iedereen om zijn eigen rol weer eens tegen het licht te houden. Gaat het om het inpassen van een jeugdspeler dan zal er meer gevraagd worden van de coachende kwaliteiten in het veld. Gaat het om een ervaren speler dan kan een ieder zich meer op de eigen taak richten. Voor een vereniging is het van belang om doorstroming te behouden en elk jaar naar veranderende samenstellingen te komen zodat teams niet verzanden in ‘oud’ gedrag. Voor een coach is het elk jaar de belangrijkste puzzel die moet worden opgelost en die het coachen zo leuk maakt. Of zoals Gerbrands schrijft “Ideale teams bestaan niet, want daarvoor zijn volmaakte mensen nodig. Accepteer de verschillen en benadruk de overeenkomsten”.

En nu mogen we weer zelf de zaal in.”

René van den Berg, coach Dames 1

 

Lees meer columns van René: